پيشينه استفاده از كانتينر و امتيازهاي آن
اولين بار در سال 1920 ميلادي، از كانتينر در حمل و نقل ريلي آمريكا استفاده شد. بعدها استفاده از اين جعبه فلزي به دليل مزاياي سيستم حمل و نقل Door-To-Door ( حمل يكسره كانتينر) و امتيازهاي حمل و نقل جاده اي Bad-Piggy ( سيستم حمل و نقل جاده اي به وسيله كاميون هاي مسطح ) در آمريكا گسترش فزاينده تري يافت و در بخش هايي از اروپا نيز معمول شد. پس از جنگ جهاني دوم ، در پي افزايش توليدات صنعتي، افزايش كالاهاي سبك و لزوم محافظت از آنها در حمل و نقل زميني و دريايي، استفاده از كانتينر در اغلب كشورهاي صنعتي از جمله ژاپن متداول شد. چندان كه كارشناسان صنعت حمل و نقل، « كاهش زمان توقف كشتي ها در بنادر »، « افزايش ميزان زمان بهره برداري از كشتي »، « صرفه جويي در هزينه هاي بسته بندي كالا »، « كاهش ضايعات وارده بر كالا »، « جلوگيري از سرقت محمولات »، « كاهش هزينه بيمه »، « كاهش تشريفات گمركي » و « افزايش بهره برداري از امكانات و باراندازهاي بندري » را از مهم ترين ويژگي هاي استفاده از كانتينر نام برده اند.
تعريف « ايزو » از كانتينر
مطابق تعريف سازمان جهاني استاندارد « ISO »، هر كدام از انواع كانتينرها، علاوه بر برخورداري از استحكام لازم براي استفاده چندين باره در زنجيره حمل و نقل و قابليت استفاده آسان در شيوه هاي مختلف حمل و نقل ( زميني – دريايي )، بايد طراحي ساخت آن به گونه اي باشد كه با وسايل و ادوات استاندارد تخليه و بارگيري، قابليت جابه جايي و حمل داشته باشد. مطابق استاندارد تعريف شده، طراحي فضاي داخلي كانتينر بايد مهار و بسته بندي آسان كالا را به سهولت امكان پذير سازد. افزون بر آن، حداقل حجم داخلي كانتينر بايد 35/3 فوت مكعب ( يك متر مكعب ) و از خاصيت نفوذ ناپذيري آب و تأثيرات بد آب و هوا به داخل برخوردار باشد. همچنين بايد دريچه اي بر روي آن تعبيه شود تا بتوان به هنگام حمل و نقل بين المللي به وسيله گمرك مهر و موم شود.
كانتينر غيراستاندارد
بر اساس آنچه در تعريف کانتینر ارائه شده، مي توان كانتينرهاي غيراستاندارد را به راحتي شناسايي كرد. در واقع كانتينر غيراستاندارد يك ظرف فلزي است كه در ساخت آن اصول و ضوابط حاكم به منظور رعايت معيارهاي سازمان استاندارد جهاني مورد توجه قرار نگرفته باشد. بديهي است كه امكان استفاده از اين ظرف به صورت متوالي در حمل و نقل زميني و دريايي امكان پذير نبوده، و پس از ترخيص كالا، از چرخه حمل و نقل خارج مي شود، اما كانتينر استاندارد آن است كه ابعاد ( طول، عرض و ارتفاع ) بر اساس موازين و معيارهاي سازمان بين المللي استاندارد توليد و در سراسر جهان مورد استفاده قرار گيرد.
مشخصات كانتينرهاي استاندارد
وزن ناخالص اندازه( فوت ) علامت ISO
( تن ) ارتفاع عرض طول
35 6/9 8 45 HC
30 6/8 8 40 IAA
30 8 8 40 IA
25 6/8 8 30 IBB
25 8 8 30 IB
20 6/8 8 20 ICC
20 8 8 20 IC
10 8 8 10 ID