جراحی پلاستیک عمل بینی یکی از رایج‌ترین جراحی‌هایی است که امروزه به‌خصوص در کشور ما انجام می‌شود. با این حال خیلی از افراد تنها و تنها به ظاهر و شکل نهایی بینی توجه دارند و مسائل دیگر برای‌شان از اهمیت کمتری برخوردار است. اما تنها پزشک و نحوه جراحی تضمین‌کننده رضایت مطلوب از نتیجه عمل نیستند و غیر از این دو مورد کلیدی موارد دیگر هم باید رعایت شود. در ادامه درمورد همه نکاتی که باید قبل و از بعد از جراحی بدانیم، صحبت می‌کنیم.
بینی یکی از مهم‌ترین اعضای بدن است که عملکرد آن نقش حیاتی برای انسان دارد و کوچک‌ترین اختلال برای این عضو می‌تواند مشکلاتی را به همراه داشته باشد. با این حال این عضوی است که در وسط صورت قرار گرفته و عیوب ظاهری آن بیشتر از سایر اعضای بدن به چشم می‌خورد. عیوب ظاهری بینی علاوه بر اینکه در مشاهده‌کننده حس ناخوشایندی ایجاد می‌کند، سبب می‌شود زیبایی بقیه اجزای چهره نیز تحت‌تاثیر قرار بگیرد. با این حال خیلی اوقات شده که در کنار مشکلات ظاهری، اختلال داخلی از‌جمله پولیپ، انحراف تیغه بینی و بزرگی شاخک بینی وجود داشته باشد. برای همین برخی افراد اگر امکانش وجود داشته باشد همزمان با عمل زیبایی، اختلال‌های بینی را هم درمان می‌کنند. با این حال اولین نکته‌ای که بسیار حائزاهمیت است اینکه وضعیت تنفس بینی بهبود پیدا کند.
پیش از عمل به چه نکاتی باید توجه داشت؟
- آسپرین و داروهای مشابه آن مانند پروفن دست‌کم دو هفته پیش از عمل نباید مصرف شوند زیرا تمایل به خونریزی را افزایش می‌دهند.
- در صورت سرماخوردگی ویروسی لازم است عمل جراحی به مدت چند هفته به تعویق بیفتد.
- هدف هر عمل زیبایی بهبود بخشیدن به وضع ظاهری است نه رسیدن به زیبایی کامل و مطلق.
- دو هفته قبل و بعد از عمل جراحی نباید سیگار کشید.
- 8ساعت قبل از عمل نباید چیزی خورد.
- در صورت مصرف داروهای گیاهی باید با پزشک خود مشورت کنید
در صورت عدم انجام دقیق و صحیح جراحی پلاستیک بینی چه عوارضی ممکن است ایجاد شود؟
جراحی پلاستیک بینی مانند هر جراحی دیگری ممکن است با عوارض همراه شود. در صورت دقت و مهارت جراح رعایت نکات و دستورها به‌وسیله بیمار احتمال این عوارض به حداقل می‌رسد. می‌توان عوارض جراحی بینی را به دو دسته تقسیم کرد. عوارض تنفسی ممکن است از مشکلات مختلفی ناشی شود که عبارتند از:
- چسبندگی‌های داخل بینی
- باقی ماندن انحراف تیغه بینی
- تنگی سوراخ‌های بینی حائزاهمیت است که بیماران به هیچ وجه به جراح خود برای کوچک کردن پره‌ها یا سوراخ‌های بینی اصرار نکنند.
- تنگی دریچه داخلی بینی از وخیم‌ترین عوارض تنفسی جراحی‌های بینی است و به‌طور معمول بر اثر برداشتن بیش از حد بافت‌ها و غضروف‌های بینی ایجاد می‌شود. حین جراحی پلاستیک بینی باید دقت زیادی از جانب جراح اعمال شود تا حمایت ایجاد شده به‌وسیله این غضروف‌ها تضعیف شود.
دسته دوم عوارض جراحی پلاستیک بینی یعنی عوارض زیبایی شامل:
- بینی زینی شکل بر اثر برداشته شدن بیش از حد قوز استخوانی یا غضروفی
- انحراف قسمت استخوانی یا غضروفی بینی به‌علت اصلاح نشدن کامل تیغه داخلی بینی، جداشدگی قسمت استخوانی و غضروفی
تمام نکات ذکر شده حائزاهمیت است اما مراقبت‌های بعد از عمل جراحی بینی هم تاثیر بسزایی دارد که این بخش برعهده بیمار است و باید تمام نکات را با دقت انجام و رعایت کند. به عنوان مثال خونریزی می‌تواند یکی از عوارضی باشد که بیمار طی مراقبت نکردن بعد از عمل دچار آن شود.
- باریک شدن بیش از حد نوک بینی و افتادگی نوک بینی، تشخیص دقیق، ارزیابی های کامل پیش از عمل انتخاب صحیح بیمار داوطلب جراحی پلاستیک به وسیله جراح و انتخاب دقیق جراح به‌وسیله بیمار، از عواملی هستند که یا اتکا به آنها می‌توان احتمال بروز پیشامدهای نامطلوب جراحی پلاستیک بینی را تا حد زیادی کاست.
شرایط سنی برای انجام عمل رینوپلاستی چیست؟
در جراحی بینی محدودیت سنی مشخصی وجود دارد و توصیه می‌شود قبل از سن تعیین شده این عمل انجام نشود چرا‌که می‌تواند مشکلاتی را برای افراد به همراه داشته باشد. توصیه بر این است که دختران و پسرانی که کاندیدای عمل جراحی بینی هستند بعد از پایان سن بلوغ این کار را انجام دهند. اغلب دختران در پایان ۱۶سالگی و پسرها در پایان ۱۸سالگی به بلوغ کامل رسیده‌اند و می‌توانند تحت عمل رینوپلاستی قرار گیرند. از طرف دیگر امروزه تعداد قابل‌توجهی از متقاضیان رینوپلاستی افراد بالای ۴۰سال هستند. درمورد این دسته از کاندیداها با این شرایط سنی باید بگوییم که چنانچه وضعیت عمومی و سلامت فرد خوب باشد هیچ‌وقت برای رینوپلاستی دیر نیست.
جراحی باز و بسته برای عمل رینوپلاستی چه تفاوتی با هم دارند؟
همان‌طور که می‌دانید جراحی بینی به دو صورت باز و بسته انجام می‌شود که هرکدام از این روش‌ها بنا به شرایطی انجام می‌شوند. روش باز به روشی گفته می‌شود که بین سوراخ‌های بینی یک برش ظریف می‌زنیم که در این حالت پوست به‌راحتی از روی بینی بلند می‌شود، اما در روش بسته برش‌هایی از داخل بینی زده می‌شود. با این حال در هر دو روش پوست از اسکلت بینی جدا می‌شود چرا‌که برای دسترسی به اسکلت بینی این کار لازم است. با این حال هر یک از روش‌ها، مزیت‌ها و معایبی را به همراه دارند. به‌عنوان مثال در جراحی باز دید پزشک بهتر است و راحت‌تر می‌تواند تغییرات لازم را انجام دهد در صورتی که در جراحی بسته این امکان به‌راحتی وجود ندارد اما در مقابل بعد از عمل ترمیم‌ها سریع‌تر و راحت‌تر انجام می‌شوند و حتی می‌توان گفت برعکس روش باز خبری از جای زخم نیست. با این حال روش باز بیشتر انجام می‌شود اما اگر فردی نخواهد جای زخم برایش باقی بماند، از روش بسته استفاده می‌شود. به‌طور کلی می‌توان گفت:
مزیت روش بسته در این است که:
• برش پوستی در ناحیه کلوملا را ندارد.
• زمان عمل کوتاه‌تر است.
• تورم بعد از عمل کمتر است.
مزیت‌های روش باز:
• دید بهتر جراح
• توانایی برای انجام عمل در بینیهای مشکل
سهولت در گذاشتن گرافت‌های غضروفی و استخوانی یا پروتز‌ها
اما باید به این نکته اشاره کنیم که برخی‌ها فکر می‌کنند اگر کناره‌های بینی‌شان بخیه خورده باشد، به این معناست که از روش باز استفاده شده است؛ در صورتی که برای اصلاح پره‌های بینی در هر روش (چه باز، چه بسته) ممکن است نیاز به ایجاد برش در این ناحیه باشد. اصولا اگر اشکالات بینی خفیف و محدود به برجستگی (قوز) استخوانی/غضروفی باشد و سر بینی نیاز به اقدام محدود داشته باشد، روش بسته ارجح است، ولی در جراحی‌های ترمیمی (عمل بار دوم)، دفرمیتی‌های ناشی از ضربه، اشکالات و غیر قرینگی‌های سر بینی، اشکالات مادرزادی بینی (بینی/لب‌شکری) روش باز اولویت دارد. در جراحی بینیهای گوشتی از آنجا که جهت فرم گرفتن غضروف‌های ضعیف موجود غالبا نیاز به تقویت و بازسازی وجود دارد روش باز شاید مناسب‌تر باشد.
نتیجه جراحی بینی، آیا مشخص است؟
قبل از عمل جراحی نمی‌توان به‌طور دقیق اعلام کرد که بینی بعد از جراحی به چه شکل در خواهد آمد چرا‌که عوامل زیادی در این امر دخیل هستند. از‌جمله کیفیت پوست بینی یکی از فاکتور‌های اصلی تعیین‌کننده نتیجه نهایی عمل بینی است. غیر از پوست، تبحر و تجربه جراح هم می‌تواند در این زمینه دخیل باشد.
پس از عمل جراحی پلاستیک بینی رعایت چه نکاتی ضروری است؟
• در 24ساعت اول پس از عمل بهتر است در جهت کاهش تورم دور چشم از کیسه یخ روی چشم‌ها استفاده شود.
• طی چند هفته پس از عمل برای بهتر شدن تنفس می‌توان روزانه در چند نوبت با محلول سرم نمکی، داخل بینی را شست‌وشو داد.
• تا دو هفته پس از عمل سعی شود از تخلیه ترشحات بینی با فشار خودداری شود.
• رفتن به مسافرت بعد از 5 تا 7روز بعد از عمل بلامانع است.
• در هفته‌های اول پس از عمل لازم است از قرار گرفتن در معرض آفتاب خودداری شود.
• طی روزهای اول پس از عمل از هرگونه ضربه به بینی باید پرهیز شود. به‌عنوان مثال هنگام خواب باید طاق باز خوابید.
• هنگام خوابیدن سعی شود نیم‌تنه بالاتر از پاها قرار گیرد تا ورم کمتری در ناحیه صورت ایجاد شود.
• در هفته‌های اول پس از عمل لازم است از فعالیت‌های بدنی شدید و ورزش‌های سنگین اجتناب شود.
• از خوردن غذاهایی که به جویدن طولانی نیاز دارند در هفته‌های اول باید پرهیز شود.
• در هفته اول پس از عمل سعی شود عطسه با دهان باز انجام شود و از حرکات شدید صورت هنگام خنده و نیز از گریه اجتناب شود.
• شستن صورت یا حمام کردن به شرطی که پانسمان روی بینی خیس نشود بلامانع است.
• استفاده از لنزهای تماسی چشم و مواد آرایشی روز بعد از عمل بلامانع است.
برای جراحی بینی بیهوشی بهتر است یا بی‌حسی موضعی؟
امروزه با پیشرفت‌های بسیار زیادی که در بیهوشی صورت گرفته، در صورت رعایت تمام استانداردهای لازم، یک بیهوشی کامل بهتر از بیهوشی موضعی است.
آیا دفعاتی که می‌توان اعمال جراحی بینی انجام داد،محدودیت دارد؟
خیر. اما مطمئنا هر چه بینی دفعات زیادتری عمل شود احتمال عارضه زیادتر خواهد داشت. اما این بدان معنا نیست که افراد در صورت وجود مشکل و اختلالات شدید عمل‌های بعدی را انجام ندهند، زیرا اگر عمل با دقت، با حوصله و تکنیک مناسب انجام شود، می‌تواند نتایج قبلی را بهبود دهد.
